Dunas

DR

África non era precisamente a persoa máis sociable do mundo. Gustáballe a soidade, evitaba a familia e tampouco a entusiasmaba quedar coas amizades. Amaba a pesca, sempre que podía ía ao mar. E xusto iso era o que quería facer para celebrar a fin de ano. Considerou varias opcións pero, ao cabo, a do silencio e a tranquilidade resultoulle a máis atractiva. Que mellor maneira que botar a noite na praia, illada e feliz, mentres a cidade enlouquecía co ruído das celebracións! Ademais, a lúa estaba na fin do devalo, case desaparecida, unha boa noite para pescar robalizas. Decidida, cargou o coche e conduciu ata o areal que máis lle gustaba. Levaba a Vilma, a cadela pinta, canda ela.

Deixou o coche a uns douscentos metros. Descalzouse, vestiu o vadeador que a cubría ata o peito. Cargou coas canas, co bote grande de pintura no que levaba miñocas, tiras de chopos e navallas vivas. O bote faría de cadeira na que sentar e nel gardaría os peixes, se é que picaban. Vilma ía diante, osmando o bravún dos animais do monte. Aínda lle quedaba descender por un carreiro pedroso e lamacento: chovera moito nos últimos días e podía escorregar nas pedras. Baixar non era tan amolado. O amolado era subir cargada se tiña a sorte de pescar algo, pero África enfrontou a senda sen desanimarse.

Por fin pisou a area dura e compacta, branca. Á dereita remexíase o Atlántico, á esquerda estendíase unha ringleira de dunas encristadas de xuncos. As dunas estaban luídas polos anos, pero tamén polos azoutes do océano. Formaban unha paisaxe estraña, como saída dunha lembranza descolorida polos sudarios da memoria. O silencio, a auga, a soidade moldeáranas. Tamén lle deran forma á praia que se enchía ou baleiraba de area con cada temporal. De non ser polas dunas e polos cons que asomaban na baixamar, a pescadora atoparíase cunha praia distinta de cada vez.

Diante das dunas amoreáranse algas de cor marrón. Arrastradas polas mareas vivas dos últimos días, África non se alarmou ao velas. Seguramente o mar estivese limpo, pero igual non. Veu algúns bochos a aboiar na auga e arredouse deles. As algas eran un auténtico encordio porque enganchaban no anzol, ensarillaban a sedela e, no peor dos casos, rompían os aparellos. Ter que arrastrar o argazo ata a praia era realmente esgotador, pesaba coma un enorme congro morto.

Cando atopou un lugar a xeito, detívose e preparou as canas: enfiou a sedela polas guías, atou o aparello cun perfecto nó clinch de dobre volta, prendeu o cebo e entrou nas ondas: lanzou ata acadar xusto a escuma dunha rompente. Nunha das canas ensartara tiras de choco, ideal para a pesca de robalos. Na outra, aparellada con varios anzois, enfiara miñocas para atraer robalizas e sargos. Coas canas instaladas, prendeu un cigarro. Mirou satisfeita o éxito dos lanzamentos e fumou aspirando devagar.

O silencio, a soidade e o tempo. Había un inquietante medio silencio, que tensaba a voz do mar e a mudez da praia. A luz e a cegueira. Atardecía. Era rosa e granate o solpor, silenciosas cores na liña do horizonte. Só Vilma alteraba o equilibrio ladrándolles ás ondas, lambendo a escuma. Estaba esa luz do solpor e despois dela imaxinábase non a noite, senón o mar inmenso e calmo. Sentía o mar como un animal grande, preguiceiro, peludo, un inmenso oso deitado. Pero sabía que o mar non era iso: vivíralle a ira e mais a fame voraz.

O sol púxose definitivamente, cun fulgor de mazás maduras. O débil luar agrisaba as dunas. A cada certo tempo, a pescadora comprobaba as carnadas para asegurarse de que non as adentara un sarguiño, que non as ripara unha choupa, que non se enlearan algas no aparello. Se todo ía ben, retirábase e volvía fumar. Colocou os luminosos no alto das canas para poder velas mentres paseaba pola praia con Vilma. Cando un peixe picaba, as canas axitábanse dunha forma especial. Non se movían como cando as zarandeaba o vento. Non. Eran toques secos e breves, tensos, producidos por un peixe que loita, espera e volve lidar. Pola forma en que se movía a cana, a pescadora sabía perfectamente de que peixe se trataba.

Ás doce da noite, silencio, soidade e tempo. África deitouse na area para contemplar as estrelas. O ceo estaba despexado, identificou as constelacións e regalouse esa felicidade como celebración de si mesma. Vilma tombou onda ela e osmou alertada por algunha londra ou un raposo, despois choromicou, lambeulle as mans e mirouna cunha descoñecida tristeza, coma nunha inesperada despedida.

Entón ocorreu algo extraordinario: África, que estaba completamente soa na praia, viu unha pescadora a poucos metros dela. Era unha muller maior. Embutida en neopreno escuro, intentaba poñer en terra un robalo. Ía vento, o mar estaba picado e a muller, xa sen gonzos, non era quen de loitar contra as ondas. Na praia, un pastor alemán negro corría dun lado a outro, ladrando sen acougo. Metíase na auga pero recuaba temeroso da forza do mar. África correu a axudala: viuna de fronte, miráronse pouco antes de ser definitivamente engulida. Espantada, África recoñeceuse naquela pescadora túzara que acababa de desaparecer baixo as ondas e, canda ela, tamén desapareceu o pastor alemán. África volvía estar soa.

Sobresaltada, sentou na area. Os luminosos das canas non paraban de dar sinais de picadas, pero ela non foi quen de atendelas. O que vira de si mesma, de si mesma xa maior, non era algo que soñase nun momento en que quedase durmida. Tampouco era o presentimento da súa morte. Era outra cousa, algo semellante a unha lembranza que lle viña do futuro. A noite era fermosa, estremecida por ese medio silencio inquietante. O tempo, a area e a soidade. Recolleu as canas, chamou por Vilma e Vilma correu onda ela arrastrándose como se algo lle puxese moito medo. Ao iniciar a subida do carreiro, a pescadora acariñou a cadela e díxolle con asombrosa seguridade:

—Sabes, pequecha? Creo que acabo de ter unha lembranza do futuro. Iso foi o que aconteceu: unha lembranza do futuro. Como se o tempo se pregase e nos pillase no medio da dobra. Podes entendelo? Eu non o entendo, pero seino.

Vilma seguía nerviosa, asustada. Tamén vira ese mesmo momento, pero ela non estaba alí con África. No seu lugar, no lugar de Vilma, un can negro e lustroso corría pola praia intentando salvar a pescadora.

As dunas, no devalo, respiraban.

Texto e fotografía: Anxos Sumai.
Textos: Dunas (Compostela, marzo de 2016)
Fotografía: Praia de Caldebarcos (decembro de 2015)